A keni pësuar ndonjëherë lëndim në kokë? Nëse po, mund të përkeqësojë aftësitë njohëse dekada më vonë. Një studim në Mbretërinë e Bashkuar ka zbuluar se dëmtimet e kokës në fillim ose në mes të jetës mund të kenë një ndikim të vogël, por të rëndësishëm në shëndetin e trurit dhe aftësitë e të menduarit në planin afatgjatë. Studimi, i cili u botua së fundmi në revistën Annals of Neurology Clinical and Translational, zbuloi se dëmtimet në kokë nuk dukej se shkaktonin çmenduri, por mund të përkeqësonte ose përshpejtonte disa simptoma të çmendurisë, siç raportohet nga IANS.

Sarah-Naomi James nga University College London (UCL) dhe ekipi i saj rishikuan të dhënat e 502 pjesëmarrësve të studimit të grupit në Mbretërinë e Bashkuar. Ata zbuluan se 70-vjeçarët që kishin përjetuar një dëmtim serioz në kokë më shumë se 15 vjet më parë performuan më keq sesa pritej në testet njohëse për vëmendje dhe mendim të shpejtë. Njerëzit që pësuan dëmtime në kokë në të 50-at ose më të rinj gjithashtu kishin vëllime më të vogla të trurit (me 1 përqind) dhe ndryshime në integritetin mikrostrukturor të trurit, gjë që u gjet edhe në studimet e mëparshme.

Sidoqoftë, studiuesit nuk gjetën ndonjë ndryshim në nivelet e proteinave amiloide, të implikuara në sëmundjen Alzheimer, ose shenja të tjera të dëmtimit të lidhur me Alzheimer.

Këshilla për të parandaluar lëndimet e kokës

Lëndimet e kokës mund të çojnë në paaftësi dhe madje edhe në vdekje. Lëndimi i kokës është një term i gjerë që përdoret për të përshkruar dëmtimet që ndodhin në lëkurën e kokës, kafkën, trurin dhe indet themelore dhe enët e gjakut në kokë. Një dëmtim i kokës mund të jetë i butë (me gunga, mavijosje ose prerje në kokë), me natyrë të moderuar ose të rëndë. Në varësi të shkallës së dëmtimit të trurit, dëmtimet e kokës referohen gjithashtu si lëndime të trurit, ose lëndime traumatike të trurit (TBI). Në varësi të ashpërsisë së dëmtimit të kokës, mund të ketë shkallë të ndryshme të simptomave. Më poshtë janë disa këshilla për të parandaluar dëmtimin e kokës dhe për të shmangur ndërlikimet më vonë në jetë:

Gjithmonë vishni veshje të përshtatshme për këtë sport: Mos harroni të vendosni helmeta ose veshje mbrojtëse për kokën nëse jeni duke ecur me biçikletë, duke luajtur bejsboll,duke kalëruar etj. Shmangni pjesëmarrjen në sport kur jeni i sëmurë ose shumë i rraskapitur pasi kjo mund të rrisë rrezikun e lëndimit. Mos përdorni pajisje sportive ose pajisje mbrojtëse që janë dëmtuar.

Mos lejoni që fëmijët e vegjël të luajnë sporte të papërshtatshme për moshën e tyre ose të luajnë në sipërfaqe të forta.

Shmangni biçikletën, skateboardin ose patinazhin në sipërfaqe të pashtruara. Mos harroni të vini rrip sigurimi sa herë që vozisni ose ngisni një automjet. Shmangni ngasjen nën ndikimin e drogës ose alkoolit. Hiqni qafe gjërat në shtëpi që mund të kontribuojnë në rënie. /tvklan.al