#Opinion | Emision politik live nga #BlendiFevziu në #TvKlan
E ftuar: Ambasadorja Yuri Kim, Armand Shkullaku, Prec Zogaj, Artan Hoxha, Baton Haxhiu dhe Jonida Shehu
100-vjetori i marrëdhënieve diplomatike, Kim: Shqipëria dhe SHBA ulen bashkë në KS të OKB! Çdo shqiptar duhet të jetë krenar
Ambasadorja e SHBA-së në Tiranë, Yuri Kim, ka zhvilluar një intervistë për emisionin “Opinion” në Tv Klan. Ajo u shpreh se ky vit është domethënës duke qenë se dy vendet tona festojnë 100-vjetorin e vendosjes së marrëdhënieve diplomatike dhe 30-vjetorin e rivendosjes së marrëdhënieve diplomatike.
Ambasadorja Kim foli edhe për Shqipërinë në Këshillin e Sigurimit në Organizatën e Kombeve të Bashkuara. Diplomatja e SHBA-së u shpreh se çdo shqiptar duhet të ndihet krenar kur sheh Shqipërinë në të njëjtën tryezë me SHBA duke folur për çështje të rëndësishëm së bashku me anëtarët e tjerë të Këshillit të Sigurimit.
Blendi Fevziu: Por le t’i kthehemi historisë së marrëdhënieve SHBA-Shqipëri dhe ekspertizës tuaj për politikën shqiptare. Së pari, ka qenë lajm i madh dhe vazhdon të jetë në media, vizita juaj tek partia e ish-Presidentit Ilir Meta. Cili ishte qëllimi i vizitës tuaj atje?
Ambasadorja Yuri Kim: Le të fillojmë me një pamje më të përgjithshme. Ky është një vit vërtet domethënës. Vitin e kaluar, siç e dini festuam 30-vjetorin e rivendosjes së marrëdhënieve diplomatike. Këtë vit kemi 100-vjetorin. U ndërprenë dy herë, në dy momente, kur Shtetet e Bashkuara u larguan një herë në vitin 1946, për një periudhë shumë të gjatë dhe herën e dytë…
Blendi Fevziu: …për shkak të regjimit komunist….
Ambasadorja Yuri Kim: …pikërisht…
Blendi Fevziu: …dhe politikës sonë të keqe të jashtme…
Ambasadorja Yuri Kim: Saktësisht. Dhe pastaj në vitin 1997, kur u larguam për një periudhë të shkurtër për shkak të kaosit dhe dhunës që u lejua të merrte kontrollin e vendit. Në atë situatë u kthyem shumë shpejt…
Blendi Fevziu: Por mendoj që ambasadorja ka qenë këtu në atë kohë, Ambasadorja Marisa Lino, nuk u largua ndonjëherë…
Ambasadorja Yuri Kim: …U larguam. U larguam.
Blendi Fevziu: Okay.
Ambasadorja Yuri Kim: Pra, u kthyem. Dhe tani jemi në një pikë të historisë ku Shqipëria dhe Shtetet e Bashkuara ulen bashkë në Këshillin e Sigurimit të OKB-së, siç e patë vetë. Më duhet të them, personalisht, kur pashë ish-shefin tim Tony Blinken, ulur në krah të koleges sime të re, Ministres së Jashtme Olta Xhaçka, në Këshillin e Sigurimit, duke folur mbi Rusinë dhe Ukrainën…
Blendi Fevziu: …përpara Ministrit të Jashtëm Lavrov…
Ambasadorja Yuri Kim: Pikërisht. Duke folur për Rusinë dhe Ukrainën, përpara Rusisë, Kinës, Mbretërisë së Bashkuar, Francës dhe anëtarëve të tjerë të Këshillit të Sigurimit, u ndjeva krenare. Dhe mendoj që çdo shqiptar…
Blendi Fevziu: …është një moment i madh për Shqipërinë.
Ambasadorja Yuri Kim: …duhet të jetë krenar. Pra kemi…
Blendi Fevziu: Dhe Shqipëria do të jetë në krye të Këshillit të Sigurimit përsëri shtatorin tjetër…
Ambasadorja Kim: E saktë. Pra, është një moment historik, bashkë me faktin që në Korrik, u shpallën negociatat formale për hyrjen e Shqipërisë në Bashkimin Europian. Ky është lajm i madh, historik. Është po aq i rëndësishëm sa kur Shqipëria filloi negociatat për anëtarësim në NATO
Yuri Kim: Mbështesim të ardhmen e Shqipërisë si anëtare e plotë e BE-së në të gjitha mënyrat
Ambasadorja amerikane në Tiranë, Yuri Kim, u shpreh se SHBA mbështet të ardhmen e Shqipërisë si anëtare e plotë e Bashkimit Europian. Ambasadorja shtoi gjatë emisionit “Opinion” se Uashingtoni e mbështet Shqipërinë në të gjitha mënyrat drejt këtij qëllimi.
Ambasadorja Yuri Kim: Pra, është një moment historik, bashkë me faktin që në Korrik, u shpallën negociatat formale për hyrjen e Shqipërisë në Bashkimin Europian. Ky është lajm i madh, historik. Është po aq i rëndësishëm sa kur Shqipëria filloi negociatat për anëtarësim në NATO.
Blendi Fevziu: Dhe Shtetet e Bashkuara luajtën rol në atë?
Ambasadorja Yuri Kim: Ne gjithmonë e mbështesim të ardhmen e Shqipërisë si anëtare e plotë e Bashkimit Europian…
Blendi Fevziu: Publikisht apo edhe prapa perdes?
Ambasadorja Yuri Kim: Në të gjitha mënyrat. Ndonjëherë, e dini, e bëjmë qetësisht. Ndonjëherë publikisht, por është gjithmonë e qartë që për Shtetet e Bashkuara, ne duam që Shqipëria të jetë në krahun tonë. Duam që Shqipëria të jetë pjesë e Europës. Duam që Shqipëria të ketë një demokraci të fortë.
Financimet në politike, Kim: Duhet të ndërmerreni hapa për t’u ruajtur nga përpjekjet e Rusisë dhe të tjerëve për të minuar demokracinë
Ambasadorja e SHBA-së në Tiranë, Yuri Kim, gjatë intervistës në emisionin “Opinion” u pyet këtë të enjte edhe për çështjen e financimeve ruse në politikë. Ambasadorja theksoi se duhen ndërmarrë hapa për t’u ruajtur nga përpjekjet e Rusisë dhe të tjerëve për të minuar demokracinë. Sipas ambasadores, kjo përfshin vendosjen e ligjeve për financimin e fushatave, si dhe vendosjen e masave kundër pastrimit të parave.
Blendi Fevziu: Do t’i kthehem takimit me ish-Presidentin Meta. Është botuar një lajm për një raport sekret të shërbimit sekret amerikan lidhur me financimet e Rusisë nëpër botë. Le të themi financim nga Putin dhe Kremlini. Sipas, Zërit të Amerikës, ky raport thotë që në Shqipëri janë dhënë 500,000 dollarë për Partinë Demokratike nga burime ruse. Çfarë informacioni keni më shumë nga ç’kemi ne mbi këtë lajm?
Ambasadorja Yuri Kim: Po, nuk kam ndonjë gjë më shumë për të bërë publike se sa asaj që ka ardhur nga Uashingtoni. Nuk do të komentoj ndonjë rast specifik, por ka diçka. Situata në Shqipëri nuk është unike. Me fjalë të tjera, kemi parë qeverinë ruse të përpiqet kudo në botë për të minuar demokracitë, për të mbjellë dyshim mbi proceset demokratike, mbi zgjedhjet…
Blendi Fevziu: E kanë bërë hapur edhe në disa vende në Europë…
Ambasadorja Yuri Kim: …e bënë në Europë, e bënë edhe në Shtetet e Bashkuara.
Blendi Fevziu: Po, edhe në Shtetet e Bashkuara, kishit një hetim me…
Ambasadorja Yuri Kim: Po. E dini, ashtu siç më herët këtë vit, në fakt në fund të vitit të kaluar, filluam të ndanim haptas informacion mbi atë që Rusia po përpiqej të bënte në Ukrainë. Vendosëm të ndanim informacion për atë që Rusia përpiqet të bëjë në demokracitë nëpër botë…
Blendi Fevziu: E keni ndarë këtë informacion me qeverinë shqiptare?
Ambasadorja Yuri Kim: Po, ne…
Blendi Fevziu: …sepse unë pyeta Kryeministrin Rama dhe më tha nuk na duhet informacion se e dimë këtë histori…
Ambasadorja Yuri Kim: Pra, ndajmë informacion me demokracitë në botë mbi këtë pikë. Por ndajmë informacion edhe me publikun dhe informacioni kyç është se prej vitit 2014, verifikuam që qeveria ruse ka shpenzuar të paktën, të paktën 300 milionë dollar, çka nuk është asgjë…
Blendi Fevziu: Po, mund të ishte shumë më tepër…
Ambasadorja Yuri Kim: …vetëm një përqindje e vogël e sasisë së parave që rusët paguajnë për të ndikuar median, për të korruptuar politikanë dhe udhëheqës të tjerë, për të blerë reklama, për të blerë artikuj, për të përhapur keqinformim dhe disinformim në mediat sociale. Pra, qëllimi pse e ndajmë këtë informacion mbi përpjekjet ruse për të minuar demokracitë është të themi që, ne e kemi përjetuar, e dimë që ju e keni përjetuar, dhe duhet të ndërmarrim hapa. Për shembull, unë u takova javën e kaluar me kreun e Komisionit Qendror të Zgjedhjeve, bashkë me drejtues të të gjitha partive politike, dhe mesazhi kryesor aty ishte: duhet të ndërmerrni hapa për t’u ruajtur nga përpjekjet e Rusisë dhe të tjerëve për të minuar demokracinë. Kjo përfshin vendosjen e ligjeve për financimin e fushatave, si dhe vendosjen e masave kundër pastrimit të parave.
Blendi Fevziu: Po pse zyrtarët amerikanë kanë përmendur në gjithë këtë raport për 300 milionë Dollarë vetëm Shqipërinë, Bosnjen, ku të gjithë e dinë ndikimin e Rusisë aty, dhe Madagaskarin, pse Shqipëria?
Ambasadorja Yuri Kim: Nuk mund të komentoj për specifikat…
Blendi Fevziu: Vend i vogël, në 300 milionë dollarë, të përmendet Shqipëria?
Ambasadorja Yuri Kim: Mendoj se është thjesht një ilustrim i rreziqeve reale që kanosen. Por pika kyçe është që duhet të veprojmë. Duhet të veprojmë.
Takimi me Metën, Yuri Kim: Do të vazhdoj të takohem me drejtues politikë nga të gjitha partitë, kam vetëm një kufizim nga Uashingtoni
Ambasadorja Yuri Kim u shpreh gjatë emisionit “Opinion” se do të vijojë të takohet me një gamë të gjerë drejtuesish politikë nga të gjitha partitë. Duke folur në lidhje me takimin që pati me kryetarin e Partisë së Lirisë, Ilir Meta, disa ditë më parë, ambasadorja tha se është normale dhe e rëndësishme që të ketë kontakte me të gjithë aktorët politikë në Shqipëri. Ajo u shpreh se ka vetëm një kufizim dhe ky vjen nga Uashingtoni dhe është që nuk do të takohet me dikë që është shpallur nga Sekretari i Shtetit për korrupsion madhor ose minim të demokracisë.
Blendi Fevziu: Faleminderit, le t’i kthehemi vizitës në zyrën e ish-Presidentit Meta, cili ishte qëllimi?
Ambasadorja Yuri Kim: Dakord, folëm më herët për rëndësinë e institucioneve demokratike. Për ne, marrëdhëniet institucionale janë shumë të rëndësishme. E di që hera-herës media këtu, por edhe në Amerikë, na pëlqen t’i personalizojmë gjërat, apo jo? Na pëlqen ta lidhim diçka me këtë apo atë person, por…
Blendi Fevziu: Është normale…
Ambasadorja Yuri Kim: Normale, po! Por në fakt, për demokracitë dhe për diplomacinë nga Amerika, ka të bëjë me institucionet. Pra, për ne, është normale, është e rëndësishme të kemi kontakte me të gjithë aktorët politikë që janë në Shqipëri sepse ne, e para, duam të sigurohemi që e kuptojmë njëri tjetrin. Së dyti, duam të nxisim njëri tjetrin, mendoj, ta ndihmojmë njëri tjetrin kur ka nevojë ose kur është me vend, që të vazhdojmë ta mbajmë Shqipërinë në rrugën e duhur. Ndaj, do të vazhdoj të takohem me një gamë të gjerë drejtuesish politikë nga të gjitha partitë. E dini, kam vetëm një kufizim, dhe nuk është kufizim që ia vendos unë vetes, por është kufizim nga Uashingtoni…
Blendi Fevziu: Për Z. Berisha, po…
Ambasadorja Yuri Kim: …dhe ky kufizim është që nuk do të takohem me dikë që është shpallur nga Sekretari i Shtetit për korrupsion madhor ose minim të demokracisë.
Blendi Fevziu: Por marrëdhëniet me ish-Presidentin Meta kanë qenë të forta disa herë. Keni shkëmbyer deklarata, le të themi, dhe pastaj Z. Meta u ftua për fjalimin kryesor gjatë festimit të pavarësisë…
Ambasadorja Yuri Kim: Edhe një herë, nuk është mesazh i fshehtë. Është një mesazh shumë i hapur, që institucionet demokratike kanë rëndësi. Dhe, është normale në për vende, po e diskutoja këtë me stafin tim, që është normale, që në festën për Ditën tonë të Pavarësisë, që është festa më e madhe, më kryesorja, është normale që Ambasadori të flasë në emër të Shteteve të Bashkuara. Dhe është normale të ftohet përfaqësuesi më i lartë i vendit pritës. Kemi nderin e madh që thuajse çdo vit të kemi Presidentin e Republikës së Shqipërisë dhe për ne, pavarësisht kush është ai person, ai është Presidenti i Republikës së Shqipërisë. Është ai që flet në emër të popullit shqiptar.
Blendi Fevziu: Po, popullit shqiptar, patjetër. Dhe në lidhje me gjërat konkrete nga takimi. Ishte vetëm takim për të respektuar institucionet apo ishte takim me gjëra konkrete?
Ambasadorja Yuri Kim: Folëm, mendoj, për mbi dy orë. Ishte një diskutim shumë i mirë dhe disa nga gjërat, ish-Presidenti Meta përmendi disa nga gjërat, dhe mendoj se ishte një shkëmbim i mirë pikëpamjesh…
Blendi Fevziu: Ishte në një mendje me ju për të gjitha temat?
Ambasadorja Yuri Kim: Jo, sigurisht që jo.
Kim: Rusët, kinezët dhe të tjerë janë në përpjekje të pareshtura për të ndikuar në Shqipëri madje edhe në media
Ambasadorja e SHBA-së, Yuri Kim, tha këtë të enjte në emisionin “Opinion” se “rusët, kinezët dhe të tjerë janë në përpjekje të pareshtura që synojnë të ndikojnë” në Shqipëri. Ajo shtoi se kjo gjë synohet të bëhet edhe në media. E pyetur nga gazetari Blendi Fevziu nëse ka informacione konkrete, ambasadorja u përgjigj duke thënë “Po”.
Blendi Fevziu: Dhe, a mendoni vërtet se në Shqipëri ka influencë ruse ose kineze? Ose përpjekje për të ndikuar?
Ambasadorja Yuri Kim: Rusët, kinezët dhe të tjetrë janë në përpjekje të pareshtura që synojnë të ndikojnë…
Blendi Fevziu: Edhe këtu?
Ambasadorja Yuri Kim: Kështu mendoj.
Blendi Fevziu: Edhe në media?
Ambasadorja Yuri Kim: Po.
Blendi Fevziu: A keni informacion ose gjëra konkrete? Informacion konkret?
Ambasadorja Yuri Kim: Po.
Blendi Fevziu: Mund ta ndani me ne?
Ambasadorja Yuri Kim: Jo.
Blendi Fevziu: Jo? Por ju i dini?
Ambasadorja Yuri Kim: Po.
Blendi Fevziu: Edhe në media.
Ambasadorja Yuri Kim: Po.
Krimi i organizuar, Kim: Shqipëria ka një reputacion të keq. Udhëheqësit duhet të zgjedhin kush e ka në dorë këtë vend
Ambasadorja amerikane Yuri Kim shprehet se Shqipëria ka reputacion të keq sa i përket krimit të organizuar. Në intervistën e saj për “Opinion”, thotë se udhëheqësit shqiptarë duhet të zgjedhin tani kush e ka në dorë këtë vend, njerëzit e zakonshëm apo kriminelët.
Blendi Fevziu: Le t’i kthehemi pastrimit të parave dhe kriminelëve. Ne kemi probleme së fundmi me krimin e organizuar në Shqipëri, me bandat jashtë vendit. Po punojmë në Mbretërinë e Bashkuar, Holandë, Belgjikë, dhe po sjellim këtu problemet e tyre, të gjitha paratë e tyre, por gjithashtu edhe problemet që ata kanë mes tyre. Problemi është, a mendoni se Shqipëria po bëhet një vend shumë problematik në lidhje me krimin e organizuar? Sipas informacionit tuaj?
Ambasadorja Kim: Mendoj se Shqipëria ka një reputacion të keq. Mendoj se këndvështrimi i Shteteve të Bashkuara në lidhje me korrupsionin dhe krimin e organizuar në Shqipëri është i njohur. Ato shprehen në raporte të ndryshme që nxjerrim çdo vit. Dhe, fatkeqësisht, ato pasqyrohen gjithashtu edhe në faktin që Shqipëria është në listën gri të Task Forcës për Veprim Financiar. Ky është institucioni evropian i cili shqyrton praktikat financiare në mbarë botën. Dhe ata përdorin terma si mungesë strategjie për të përshkruar mekanizmat e Shqipërisë kundër pastrimit të parave. Prandaj është shumë e rëndësishme. E di, në fillim të intervistës sonë, unë fola mbi zgjedhjen që duhet të bënte Shqipëria, për zgjedhjen që duhet të bënin udhëheqësit shqiptarë. Duhet ta bëni këtë zgjedhje tani. Duhet të zgjidhni kush e ka në dorë këtë vend. Do ta kenë njerëzit e zakonshëm? Do ta kenë kriminelët? Kush do të ketë në pronësi tokën tuaj, të gjithë ato hotele dhe kush do të marrë përfitimet?
Blendi Fevziu: Ato gradaçela në fakt, askush nuk e di se nga vijnë paratë për to…
Ambasadorja Kim: Pikërisht… Duhet të jesh në gjendje të shpjegosh të gjitha këto dhe duhet të marrësh hapa të vërtetë për të parandaluar pastrimin e parave. E di që ka pasur shumë diskutime mbi amnistinë fiskale…
A ishte surprizë largimi i Gledis Nanos nga detyra? Ambasadorja Kim: Nuk e prisnim
Ambasadorja amerikane Yuri Kim thotë se Shtetet e Bashkuara të Amerikës nuk e prinin largimin nga detyra të kreut të Policisë së Shtetit, Gledis Nano. Ajo tha se SHBA e vlerësojnë Nanon dhe bashkëpunimin e tij me ta dhe në këtë kontekst, komentin që pati në Twitter pas largimit të tij nga detyra, e cilëson si pohim fakti e jo ndërhyrje në vendimin e qeverisë.
Blendi Fevziu: Do t’ju pyes për ish-Drejtorin e Policisë së Shtetit, Z. Nano. Ai u largua nga pozicioni i tij pas një vendimi të qeverisë. Ishte një histori e ndërlikuar. 48 orë, në fillim ai u largua, pastaj u detyrua të largohej. Pas kësaj, ju bëtë një koment dhe thatë se kishit punuar shumë mirë me Z. Nano. A ishte kjo një ndërhyrje në vendimin e qeverisë?
Ambasadorja Kim: Jo, ishte pohim fakti. E keni parë se ne shpesh bëjmë deklarata të tilla kur dikush me të cilin kemi punuar shumë mirë largohet nga detyra. Dhe është e vërtetë që ne e vlerësojmë Z. Nano dhe bashkëpunimin e tij me ne. Ne mendonim se ai ishte një partner i mirë për ne kur drejtonte njësinë kundër terrorizmit. Dhe më pas kur ishte drejtor i policisë.
Blendi Fevziu: A ishte surprizë për ju largimi i Z. Nano nga detyra?
Ambasadorja Kim: Nuk e prisnim.
Akuzat penale ndaj Metës, Kim: I heton SPAK! Nuk është diçka për diplomatët, politikanët apo gazetarët
Gazetari Blendi Fevziu e pyeti ambasadoren amerikane në Tiranë, Yuri Kim, në lidhje me akuzat ndaj ish-Presidentit Ilir Meta në SPAK nga persona dhe institucione të ndryshme dhe nëse mendonte se kjo është fushatë kundër një partie të opozitës. Ambasadorja u përgjigj duke thënë se akuzat i heton SPAK dhe nuk është çështje për diplomatët, politikanët apo gazetarët.
Blendi Fevziu: Ka një hetim nga SPAK mbi mënyrën e lobimit nga Z. Meta në Uashington, në SHBA e keni ndihmuar SPAK-un me informacion nga institucionet tuaja?
Ambasadorja Yuri Kim: Nuk mund të komentoj për këtë.
Blendi Fevziu: Ka shumë akuza kundër Z. Meta në SPAK, nga persona të ndryshëm, institucione të ndryshme të vogla. Mendoni se është fushatë kundër një partie të opozitës?
Ambasadorja Yuri Kim: Mendoj që këto i heton dhe vendos SPAK. Nuk është diçka për diplomatët, apo politikanët apo gazetarët…
Blendi Fevziu: Jo, sepse kjo çështja e lobimit në Shtetet e Bashkuara ka nevojë edhe për ndihmën e institucioneve amerikane. Pa ndihmën e institucioneve amerikane, nuk mund ta hetojnë çështjen?
Ambasadorja Yuri Kim: Po, si parim i gjerë, i përgjithshëm, kur marrim një kërkesë për informacion nga partnerët e ligjzbatimit kudo në botë dhe ku kemi atë që njihet si traktat i ndihmës ligjore të ndërsjellë, përpiqemi ta ndihmojmë njëri-tjetrin duke ofruar informacion.
Reforma në Drejtësi, Kim-Fevziut: A mendoje se Saimir Tahiri do të futej në burg?
Ambasadorja Yuri Kim u shpreh këtë të enjte në emisionin “Opinion” se Reforma në Drejtësi po jep rezultate. Ajo u shpreh se kohës së pandëshkueshmërisë po i vjen fundi. Si shembull sjell Saimir Tahirin për të cilin tha se askush nuk e mendonte se do të shkonte në burg.
Ambasadorja Yuri Kim: Po. Dhe kjo vërtet që do t’i godasë kriminelët tek xhepi i tyre ku ka vërtet vlerë. Nga viti 2021, numri i hetimeve që SPAK ka bërë me vendet e BE-së është më shumë se dyfishuar. Më shumë se dyfish edhe me ne. Tani do të kemi Agjencinë e Ligjzbatimit për Drogën që do ngrejë një prani në Shqipëri. Dhe, kjo është me shumë rëndësi. Më lejo t’i kthehem pikës tuaj fillestare për mosmarrjen me njerëzit që janë në pushtet…
Blendi Fevziu: Drejtësi selektive. Ju mund…
Ambasadorja Yuri Kim: Kur ka qenë hera e fundit, kur ka qenë hera e fundit Blendi kur dy ministra, dy ministra të fuqishëm, të partisë në pushtet, menjëherë pasi kanë lënë zyrën, kur ka qenë hera e fundit kur dy ministra janë futur në burg? A mendoje se Saimir Tahiri do të futej në burg? E vëmë me bast, nuk e mendoje. Jam e sigurtë se pjesa më e madhe e njerëzve mendonin, ja një person që kurrë nuk do të dalë përpara drejtësisë sepse është i fuqishëm. Ja një person që është i mbrojtur. Apo jo? Asaj kohe pandëshkueshmërie po i vjen fundi. E njëjta gjë tregohet në përcaktimet tona në mbarë botën. Prandaj ideja që kjo drejtësi është selektive, mendoj se pasqyron padurimin dhe dëshirën për të parë drejtësi…
Blendi Fevziu: …më të fortë…
Ambasadorja Yuri Kim: …të ecë më shpejt. Mendoj se ka një lidhje të ngushtë…
Blendi Fevziu: Gjëja më e rëndësishme në rastet është që…
Ambasadorja Yuri Kim: …duhet të kesh rezultate, apo jo? E di çfarë kam vënë re në studimin tim të ndjekjeve penale dhe drejtësisë në Shqipëri? Kam parë se ka pasur shumë ndjekje penale të hapura përpara Reformës në Drejtësi, pak përpara se të ngrihej SPAK, çdo vit, prokuroria e veçantë, këtu, atje, kudo hapte shumë çështje…
Blendi Fevziu: Po.
Ambasadorja Yuri Kim: Kush shkoi në burg? Cili ministër u fut në burg?
Blendi Fevziu: Shumë, shumë pak njerëz? Po. Zyrtarë, jo ministra.
Ambasadorja Yuri Kim: Jo shumë pak njerëz. Asnjëherë ndonjë ministër nuk është futur në burg. Asnjëherë.
Blendi Fevziu: Ka qenë një, mendoj, në 2014.
Ambasadorja Yuri Kim: Kush?
Blendi Fevziu: Spiro Ksera.
Ambasadorja Yuri Kim: Oh, vërtet? Dakord. Por është shumë e rrallë.
Blendi Fevziu: Po.
Ambasadorja Yuri Kim: Dhe mendoj se po shohim SPAK të japë rezultate. Prandaj mendoj se, nëse do të isha qytetare shqiptare, edhe unë do të kisha padurim. Por edhe nuk do të humbisja besimin, sepse po ecën përpara.
Sulmet kibernetike nga Irani, Kim: Kur dikush kërcënon një aleat të NATO-s si Shqipëria, SHBA do të përgjigjet
Ambasadorja amerikane Yuri Kim, shprehet e bindur se pas sulmeve kibernetike në vendin tonë qëndron Irani. Në intervistën e saj për Opinion, Kim thekson se SHBA ka ndërmarrë dhe do të vijojë të ndërmarrë hapa konkretë për t’iu përgjigjur sulmit të Iranit. Po ashtu, ambasadorja thekson se kur dikush kërcënon një aleat të NATO-s, si Shqipëria, Shtetet e Bashkuara do të përgjigjen.
Blendi Fevziu: Le t’iu rikthehemi tani komenteve mbi Iranin dhe marrëdhënieve midis Shqipërisë dhe Iranit. Ne morëm një vendim shumë të fortë dhe shumë të vështirë për ndërprerjen e marrëdhënieve diplomatike me Iranin. Sipas informacionit që qeveria jonë ka me agjenci dhe institucione të ndryshme, Irani ka ndërhyrë dhe ka shkatërruar sistemet dhe institucionet tona. A jeni e sigurt që ishte Irani pas gjithë këtij veprimi?
Ambasadorja Kim: Jemi, jemi të sigurtë. Jemi të sigurtë. Vetëm pak ditë më parë, FBI dhe CISA, Agjencia për Sigurinë Kibernetike, publikuan një raport. Është mjaft i hollësishëm, mund të ta dërgoj nëse dëshiron. Është shumë i detajuar dhe shumë teknik, dhe tregon se sulmi nisi nga Irani. Ju e patë në deklaratat tona, të cilat dolën nga Shtëpia e Bardhë, shprehjen e sigurisë se sulmi erdhi nga Irani, se ne do të qëndrojmë krah Shqipërisë dhe do të mbështesim përpjekjet e Shqipërisë për të ndërtuar mbrojtjen e saj kibernetike, dhe se do të ndërmarrim hapa konkretë për t’iu përgjigjur sulmit të Iranit. Menjëherë pas kësaj, Departamenti i Thesarit i Shteteve të Bashkuara vendosi një sërë sanksionesh kundër Ministrisë Iraniane për Inteligjencën dhe Sigurinë, si edhe ministrave…
Blendi Fevziu: Për këtë rast?
Ambasadorja Kim: Është e lidhur me këtë rast, nuk është vetëm për këtë rast, por po.
Blendi Fevziu: Po, po, lidhur me këtë rast, po.
Ambasadorja Kim: Po. Dhe do të ndërmarrim më shumë… do të vazhdojmë të ndërmarrim më shumë hapa për të trajtuar kërcënimet. Kur dikush kërcënon një aleat të NATO-s, kur dikush kërcënon Shqipërinë, Shtetet e Bashkuara do të përgjigjen, ne do të përgjigjemi.
Blendi Fevziu: Mendoj se ka patur edhe dy njoftime të tjera mbi akte terroriste nga Irani, disa vjet më parë dhe më i fundit, ishte në qershor, gjatë konferencës së MEK në Durrës. A mendoni se Shqipëria është në shënjestër le të themi të akteve terroriste nga Irani? A ekziston ky rrezik?
Ambasadorja Kim: Iranianët janë qartazi të pakënaqur nga vendimi i Shqipërisë për të strehuar ata që kundërshtojnë regjimin Iranian.
Blendi Fevziu: Opozita politike e Teheranit.
Ambasadorja Kim: Po. Dhe është shumë e rëndësishme që Shqipëria të bëjë punën e saj ashtu e gjykon më mirë, pa pasur frikë nga kërcënimet e vendeve si Irani. Prandaj ata janë të padëshirueshëm kudo në botë, sepse sillen kështu. Prandaj ne do të vazhdojmë ta mbështesim Shqipërinë, përfshirë edhe duke punuar me ekspertët tuaj për të ndërtuar mbrojtjen tuaj kibernetike dhe për të korrigjuar kërcënimet që mund të kenë ekzistuar.
Blendi Fevziu: Por problem është se, dhe e pyeta edhe Kryeministrin për këtë, opozita iraniane në Shqipëri, nuk flas për numra pasi nuk i di, por problem është se ata janë mirëpritur nga ne. Ata këtu kanë ardhur si refugjatë për të jetuar, jo për të vepruar politikisht nga Shqipëria. Nuk është problem ky?
Ambasadorja Kim: Kjo është diçka që qeveria shqiptare dhe organizata duhet ta trajtojnë.
Blendi Fevziu: Nuk është… nuk keni asnjë koment për këtë.
Ambasadorja Kim: Nuk kam asnjë koment tjetër për këtë.
Inceneratorët, Kim: Lëreni SPAK të bëjë punën e vet
Teksa po fliste për rezultatet e Reformës në Drejtësi, ambasadorja Yuri Kim u pyet edhe për çështjen e inceneratorëve. Ambasadorja e SHBA-së tha se SPAK duhet lënë që të bëjë punën e vet.
Blendi Fevziu: Por ka pasur një rast, për shembull, të cilin e kanë ndjekur të gjithë, siç është çështja e inceneratorëve. Dhe njerëzit thonë, nuk garantoj për faktet, por çdo ditë, në çdo studio, ata nxjerrin fakte, letra, dokumente, dhe ne ende nuk kemi diçka konkrete.
Ambasadorja Yuri Kim: Lëreni SPAK të bëjë punën e tij.
Blendi Fevziu: Po punon në atë drejtim?
Ambasadorja Yuri Kim: Lëreni SPAK të bëjë punën e tij.
Kim: Reforma në Drejtësi ka filluar të japë rezultate! Nga Dhjetori 2019-ës, SPAK ka mundur të marrë 70 milionë euro asete
Ambasadorja amerikane, Yuri Kim, u shpreh gjatë emisionit “Opinion” se Reforma në Drejtësi ka filluar të japë rezultate. Ambasadorja Yuri Kim theksoi se prej Reformës në Drejtësi, nga Dhjetori 2019 dhe gjatë gjithë vitit 2021, SPAK ka mundur të marrë 70 milionë Euro asete. Ajo tha se SPAK deri më sot ka një përqindje dënimesh 90%. Pra ambasadorja u shpreh se kur SPAK padit dikë në 90% të kohës vendimi është për fajtor dhe personit apo entit i merren asetet dhe njerëzit shkojnë në burg.
Blendi Fevziu: Cilat janë marrëdhëniet tuaja me SPAK, Znj. Ambasadore?
Ambasadorja Yuri Kim: Ne, siç e dini…
Blendi Fevziu: Ju keni qenë mbështetës të mëdhenj të SPAK…
Ambasadorja Yuri Kim: Shtetet e Bashkuara bashkë me Bashkimin Europian kanë qenë mbështetës të fortë të reformës së gjyqësorit në Shqipëri sepse duhet që Shqipëria të përmbushë kushtet për të hyrë në BE. SPAK ka qenë përbërës qendror i reformës së gjyqësorit. Ofrojmë këshilla teknike, ofrojmë mbështetje të tjera, mendoj ndonjëherë ndihmojmë për të blerë pajisje zyre si kompjutera e gjëra si këto. Por kryesisht, përpiqemi të sigurojmë që ata të kenë mbështetjen që iu duhet nga miq si Shtetet e Bashkuara për të bërë punën e tyre. Detyra e tyre është jashtëzakonisht e vështirë dhe vijmë tek një reformë drejtësie nga shumë vite ku njerëzit ndjenin se sistemi i drejtësisë nuk iu shërbente atyre. Pra, tani kanë kaluar gjashtë vjet nga miratimi i ligjeve për reformën në drejtësi…
Blendi Fevziu: Dhe puna e vërtetë filloi…
Ambasadorja Yuri Kim: Njerëzit ndjejnë shumë, shumë padurim. Duan rezultate më shpejt dhe duan rezultate më të mëdha. Mendoj që ajo që po fillojmë të shohim është…
Blendi Fevziu: Është normale, apo jo, sepse pritshmëritë nga reforma në drejtësi kanë qenë shumë të larta…
Ambasadorja Yuri Kim: Po.
Blendi Fevziu: Dhe njerëzit presin të shohin tani diçka konkrete.
Ambasadorja Yuri Kim: Po. Dhe unë jam me njerëzit. Mendoj se reforma në drejtësi duhet të japë rezultate. Mendoj edhe që reforma në drejtësi ka filluar të japë rezultate. Dhe, nëse do isha qytetare shqiptare, edhe unë do kisha padurim. Por këtu, mendoj, do ndaj me ju disa fakte…
Blendi Fevziu: Shumë mirë, po!
Ambasadorja Yuri Kim: Gjithnjë mendoj se ka rëndësi të kesh fakte në vend të thjesht thashethemeve apo spekulimeve ose përshtypjeve.
Blendi Fevziu: Por në fillim po ju pyes, mendoni ende se SPAK mund t’ia dalë?
Ambasadorja Yuri Kim: Absolutisht.
Blendi Fevziu: Jeni e sigurt?
Ambasadorja Yuri Kim: Po!
Blendi Fevziu: Sepse shumë njerëz mendojnë se SPAK bën diçka sa për fasadë, por jo gjërat reale. Le të themi, drejtësi selektive. Kërkojnë njerëzit që nuk janë më në pushtet dhe nuk shohin ata që janë vërtet të fuqishëm në Shqipëri në këtë kohë.
Ambasadorja Yuri Kim: Epo, çfarë do të thuash me këtë, Blendi? Po të intervistoj unë tani ty. Çfarë do të thuash me njerëz jo në pushtet? Kush duhet të jetë në burg dhe mbi ç’bazë përpara se njerëzit të mendojnë se reforma në drejtësi është reale?
Blendi Fevziu: Po, absolutisht, njerëzit që kanë pushtet në Shqipëri.
Ambasadorja Yuri Kim: Okay, deri tani, po të jap disa…
Blendi Fevziu: Por jo drejtësi publike, drejtësi me fakte dhe ligj.
Ambasadorja Yuri Kim: Okay, po të jap disa të dhëna. SPAK deri më sot ka një përqindje dënimesh 90%. Me fjalë të tjera, kur padisin dikë, dhe e çojnë atë person apo ent në gjyq, 90% të kohës, vendimi është për fajtor, i merren asetet, dhe njerëzit shkojnë në burg. Për 12 vitet përpara vitit 2019, sistemi i drejtësisë, prokurorët e posaçëm këtu kishin kapur diçka tek 20 milionë Euro asete, dakord? Për mbi 10 vjet.
Blendi Fevziu: Po.
Ambasadorja Yuri Kim: Prej reformës në drejtësi, nga dhjetori 2019, dhe gjatë gjithë vitit 2021, SPAK ka mundur të marrë 70 milionë euro asete. Shtatë, zero. Shtatëdhjetë million euro. Kjo përfshin ndërtesa, biznese, para në banka. Deri më sot, në 2022…
Blendi Fevziu: Të ngrira përkohësisht apo…
Ambasadorja Yuri Kim: Jo, po flas për…
Blendi Fevziu: …përfunduar, le të themi, vendimi përfundimtar…
Ambasadorja Yuri Kim: Po, po. Deri më sot, kanë sekuestruar diku tek… për shembull vetëm në Korrik, ishte një rast me mbi 10 milionë euro asete të kapura.
Blendi Fevziu: Cili rast?
Ambasadorja Yuri Kim: Nuk e kam emrin e rastit, por është mbi 10 milionë euro asete. Dhe, me këtë prirje, mendoj që në këtë vit 2022, do të arrijnë mbi 70 milionë, dhe me siguri do jetë më afër 100 milionëve. SPAK tani ka 60 hetues me kohë të plotë dhe të gjithë kanë marrë trajnim të posaçëm nga FBI e SHBA në Kuantiko. SPAK po merr edhe tetë hetues financiarë të dedikuar. Pra, këta do të shohin se ku janë fshehur asetet në mënyrë që prokurorët t’i kapin ato.
Blendi Fevziu: Po ndihmoni ju për këtë?
Ambasadorja Yuri Kim: Po. Dhe kjo vërtet që do t’i godasë kriminelët tek xhepi i tyre ku ka vërtet vlerë. Nga viti 2021, numri i hetimeve që SPAK ka bërë me vendet e BE-së është më shumë se dyfishuar. Më shumë se dyfish edhe me ne. Tani do të kemi Agjencinë e Ligjzbatimit për Drogën që do ngrejë një prani në Shqipëri. Dhe, kjo është me shumë rëndësi. Më lejo t’i kthehem pikës tuaj fillestare për mosmarrjen me njerëzit që janë në pushtet…
Blendi Fevziu: Drejtësi selektive. Ju mund…
A është Shqipëria e kërcënuar nga aktet terroriste nga Irani? Përgjigjet ambasadorja Yuri Kim
Gjatë intervistës në “Opinion”, Blendi Fevziu e pyeti ambasadoren amerikane Yuri Kim nëse ekziston rreziku që Shqipëria të jetë në shënjestër të akteve terroriste nga Irani. Ambasadorja tha se është e qartë se iranianët janë të pakënaqur nga vendimi i Shqipërisë për të strehuar ata që kundërshtojnë regjimin iranian. Por ajo tha se është shumë e rëndësishme që vendi ynë të bëjë punën e tij ashtu si e gjykon më mirë, pa pasur frikë nga kërcënimet e vendeve si Irani.
Blendi Fevziu: Mendoj se ka patur edhe dy njoftime të tjera mbi akte terroriste nga Irani, disa vjet më parë dhe më i fundit, ishte në qershor, gjatë konferencës së MEK në Durrës. A mendoni se Shqipëria është në shënjestër le të themi të akteve terroriste nga Irani? A ekziston ky rrezik?
Ambasadorja Kim: Iranianët janë qartazi të pakënaqur nga vendimi i Shqipërisë për të strehuar ata që kundërshtojnë regjimin Iranian.
Blendi Fevziu: Opozita politike e Teheranit.
Ambasadorja Kim: Po. Dhe është shumë e rëndësishme që Shqipëria të bëjë punën e saj ashtu si e gjykon më mirë, pa pasur frikë nga kërcënimet e vendeve si Irani. Prandaj ata janë të padëshirueshëm kudo në botë, sepse sillen kështu. Prandaj ne do të vazhdojmë ta mbështesim Shqipërinë, përfshirë edhe duke punuar me ekspertët tuaj për të ndërtuar mbrojtjen tuaj kibernetike dhe për të korrigjuar kërcënimet që mund të kenë ekzistuar.
Blendi Fevziu: Por problem është se, dhe e pyeta edhe Kryeministrin për këtë, opozita iraniane në Shqipëri, nuk flas për numra pasi nuk i di, por problem është se ata janë mirëpritur nga ne. Ata këtu kanë ardhur si refugjatë për të jetuar, jo për të vepruar politikisht nga Shqipëria. Nuk është problem ky?
Ambasadorja Kim: Kjo është diçka që qeveria shqiptare dhe organizata duhet ta trajtojnë.
Blendi Fevziu: Nuk është… nuk keni asnjë koment për këtë.
Ambasadorja Kim: Nuk kam asnjë koment tjetër për këtë.
Kriza energjetike, Kim: Falë kompanive amerikane, Shqipëria është disa hapa para të tjerëve në përballimin e saj
Ambasadorja amerikane Yuri Kim shprehet se kriza e shkaktuar nga lufta në Ukrainë do bëjë që ky dimër të jetë i vështirë kudo në botë. Megjithatë ajo shprehet se Shqipëria është disa hapa përpara të tjerëve. Ambasadorja sjell në vëmendje se në tetor 2020, Shtetet e Bashkuara dhe Shqipëria nënshkruan një memorandum bashkëpunimi mbi çështje ekonomike. Dhe vetëm pas disa orësh nga nënshkrimi i asaj marrëveshjeje, pati edhe një marrëveshje tjetër mbi çështjet e energjisë. Prandaj dhe, që nga ajo kohë në fund të vitit 2020, tashmë janë dy projekte të mëdha energjie ku kompani të mëdha amerikane janë të përfshira. Një prej tyre është hidrocentrali i Skavicës dhe tjetri është porti i gazit të lëngshëm në Vlorë.
Blendi Fevziu: Dua t’ju pyes gjithashtu mbi diçka në lidhje me luftën në Ukrainë. Si e shihni rolin e Shqipërisë në këtë konflikt midis Ukrainës dhe Rusisë?
Ambasadorja Kim: Së pari, Shqipëria është në Këshillin e Sigurimit të OKB-së dhe si pasojë, së bashku, si anëtare të Këshillit të Sigurimit, kemi përgjegjësi të veçantë. Por mbi të gjitha, Shtetet e Bashkuara dhe Shqipëria janë bashkë-penëmbajtëse në të gjitha çështjet në lidhje me Ukrainën. Ky është një rol i rëndësishëm udhëheqës. Shqipëria na ndihmoi të shkruanim rezolutën e cila kaloi së fundmi me shumicë votash në Asamblenë e Përgjithshme të OKB-së, e cila dënonte pushtimin e paprovokuar, të pajustifikuar, të pajustifikueshëm të një vendi tjetër. Jemi në një situatë në të cilën një anëtar i përhershëm, një nga pesë anëtarët e përhershëm të Këshillit të Sigurimit…
Blendi Fevziu: …ka pushtuar një vend tjetër…
Ambasadorja Kim: …ka shkelur parimin më themelor të OKB-së, sipas të cilit nuk mund të detyrosh një vend tjetër të ndryshojë kufijtë në mënyrë të njëanshme. Nuk mund ta bësh këtë gjë. Dhe ne të gjithë jemi pjesë e kësaj. Shqipëria ishte në pararojë të përgjigjes ndërkombëtare. Shqipëria ishte gjithashtu një nga vendet e para që dhuroi materiale për Ukrainën. Prandaj jemi shumë krenarë që jemi krah për krah si të thuash me Shqipërinë në përgjigjen ndaj Rusisë, sepse edhe…
Blendi Fevziu: Sepse Presidenti Putin dhe shpura e tij janë gjithnjë duke shënjestruar Shqipërinë mbi vendimin që morëm apo mbi diskutimin mbi Kosovën. Dhe më pas për shkak të luftës në Ukrainë, apo edhe për shkak të problemeve të COVID dhe pandemisë, njerëzit do të kenë një dimër të vështirë. Flas për rezervat dhe energjinë. Çfarë mendoni për këtë?
Ambasadorja Kim: Do të jetë një dimër i vështirë kudo në botë. Për këtë nuk ka dyshim. Një nga pasojat që kemi parë nga lufta e paprovokuar e Putinit kundër Ukrainës, janë çmimet që kemi parë të ngrihen. Ukraina është një nga prodhuesit dhe eksportuesit më të mëdhenj të grurit. Prandaj dhe kur Rusia e bëri të pamundur që Ukraina të eksportonte grurin e saj, çmimet kudo në botë u ngritën. Tani e njëjta gjë po ndodh me energjinë në Europë, për shkak të gazit dhe naftës të cilat vijnë nga Rusia në Europën Perëndimore. Gjëja e mirë është se Shqipëria është disa hapa përpara të tjerëve. Dhe ja përse: mund t’ju kujtohet se në tetor 2020, Shtetet e Bashkuara dhe Shqipëria nënshkruan një memorandum bashkëpunimi mbi çështje ekonomike. Dhe vetëm pas disa orësh nga nënshkrimi i asaj marrëveshjeje, pati edhe një marrëveshje tjetër mbi çështjet e energjisë. Prandaj dhe, që nga ajo kohë në fund të vitit 2020, tashme janë dy projekte të mëdha energjie ku kompani amerikane, kompani të mëdha amerikane janë të përfshira. Një prej tyre është hidrocentrali i Skavicës. Dhe tjetri është porti i gazit të lëngshëm në Vlorë. Skavica do të jetë më shumë mbi optimizimin e digave të poshtme…
Blendi Fevziu: Kur do të jetë gati?
Ambasadorja Kim: Nuk e di. Por po ecën relativisht mirë. Vlora është vërtet e rëndësishme strategjikisht…
Blendi Fevziu: Shumë strategjike.
Ambasadorja Kim: Shumë strategjike. E dini përse? Sepse Shqipëria tani bazohet rreth 90% tek burimet hidrike. Kjo do të thotë se keni një burim energjie, një burim kryesor energjie. Duhet ta diversifikoni. Dhe mbi të gjitha, e dini se, kur projekti fillestar i Vlorës u hartua, u planifikua të sillte vetëm gaz natyral të lëngshëm në Vlorë dhe më pas të përshtaste termocentralin aty që të punonte me gaz të lëngshëm. Ekspertët arritën në përfundimin se në fakt, do të ishte më e logjikshme nga ana financiare që projekti të zgjerohej. Kështu që tani, jo vetëm do të sjellim gaz të lëngshëm natyror, por do ta lidhim atë me gazsjellësin e TAP-it.
Blendi Fevziu: Po.
Ambasadorja Kim: E njihni gazsjellësin e TAP-it?
Blendi Fevziu: Po.
Ambasadorja Kim: …shkon nga Azerbajxhani, përmes Turqisë, Greqisë, deri në fund. Dakord, kapaciteti i plotë i TAP-it është 20 BCM. Kapaciteti në veprim për momentin është vetëm 10 BCM. Nëse projekti i Vlorës ecën përpara dhe mbyllet me sukses, do të shtojë 5 BCM, që do të thotë shumë.
Blendi Fevziu: Shumë, po.
Ambasadorja Kim: Shumë, shumë.
Blendi Fevziu: Dhe do të jetë një alternativë ndaj hidrocentraleve që kemi në veri.
Ambasadorja Kim: Do të jetë një alternativë dhe shtesë ndaj burimit hidrik, dhe jo vetëm për Shqipërinë. Prandaj është strategjike, sepse do ta mundësojë Shqipërinë të behët një nyje e rëndësishme në eksportimin e energjisë dhe energji jo-ruse, në fakt, energji amerikane në Europën Perëndimore, Itali, Greqi, në zonën e Ballkanit. Prandaj ky është një projekt i rëndësishëm.
Takimet me Alibeajn, Kim: Unë takohem me njerëzit që njihen nga ligji. Asnjë zyrtar i SHBA nuk do takohet me një non grata
Në intervistën e saj për Opinion, ambasadorja amerikane Yuri Kim foli edhe për marrëdhënien me Partinë Demokratike. Ajo tha se “për ne, si institucion, për mua si përfaqësuese e Shteteve të Bashkuara dhe Presidentit, unë takohem me njerëzit që njihen nga ligji”, duke iu referuar takimeve me Enkelejd Alibeajn. Ambasadorja po ashtu shprehet se në asnjë moment nuk do të jetë e mundur për të apo për ndonjë zyrtar të Shteteve të Bashkuara që të takohet me dikë që të përcaktuar nga Sekretari i Shtetit për korrupsion madhor apo për minimin e demokracisë.
Blendi Fevziu: Gjithashtu, dua t’ju pyes për marrëdhënien tuaj me Partinë Demokratike. Ju gjithnjë mbështesni një anë, Partinë Demokratike në Parlament, dhe me mbështetjen e Parlamentit, dhe në anën tjetër është Partia Demokratike, le të themi, e udhëhequr nga Sali Berisha. Problemi është se ju mbështesni këtë grup në Parlament. Por ky grup duket se ka dobësi në mbështetjen e bazës, dhe ana tjetër, grupi i cili ka më shumë mbështetje nga baza, ata nuk mbështeten nga ju.
Ambasadorja Kim: Nuk do të…
Blendi Fevziu: Është një test matematike…
Ambasadorja Kim: Nuk është garë popullariteti për ne. Për ne ka të bëjë me shtetin ligjor. Ne u takuam me Z. Alibeaj në detyrën e tij si kryetar i grupit parlamentar dhe si kryetar në detyrë i Partisë Demokratike. Mendoj se është shumë e rëndësishme që të jemi të qartë mbi shtetin ligjor. Nuk mund thjesht të shkosh në anën e atij që ka më shumë pushtet. Do të ishte paligjshmëri.
Blendi Fevziu: Më shumë mbështetës…
Ambasadorja Kim: Mendoj se kjo është e diskutueshme por, sidoqoftë, e kuptoj çfarë doni të thoni. Për ne, si institucion, për mua si përfaqësuese e Shteteve të Bashkuara dhe Presidentit, unë takohem me njerëzit që njihen nga ligji. Këtë do të vazhdoj të bëj. Mund t’ju them se në asnjë moment nuk do të jetë e mundur për mua apo për ndonjë zyrtar të Shteteve të Bashkuara që të takohet me dikë që të përcaktuar nga Sekretari i Shtetit për korrupsion madhor apo për minimin e demokracisë. Kjo nuk do të ndodhë.
Blendi Fevziu: Nuk po flas për Zotin Berisha, por edhe për njerëzit e tjerë që janë mbështetës dhe janë në anën e tij të Partisë Demokratike. A keni marrëdhënie me këta njerëz?
Ambasadorja Kim: Ne flasim me persona të ndryshëm.
Reforma Zgjedhore, Kim: Palët duhet të jenë në gjendje që të ulen dhe të arrijnë në një marrëveshje
E pyetur për Reformën Zgjedhore dhe zgjedhjet në Shqipëri, ambasadorja amerikane Yuri Kim thotë se është shumë e rëndësishme për drejtuesit politikë, pavarësisht përkatësisë partiake, që të jenë të aftë të flasin me njëri-tjetrin dhe që të arrijnë marrëveshje të cilat janë në interesin publik. Ambasadorja shprehet se në fund janë njerëzit që humbasin dhe nuk duhet që udhëheqësit politikë shqiptarë të kenë nevojë për dikë nga jashtë, përfshirë edhe ambasadoren amerikane, për t’u ulur në të njëjtën tavolinë, në mënyrë që të flasin për të mirën e popullit shqiptar. “Kur partitë flasin, nuk do të thotë se njëra palë është blerë nga pala tjetër. Nuk do të thotë se njëra palë është peng dhe tjetra është pengmarrëse”, shprehet mes të tjerash Kim.
Blendi Fevziu: Po ju pyes gjithashtu edhe mbi dy probleme. Janë problem i ligjit zgjedhor dhe problemi i reformës zgjedhore. A keni koment mbi këto të dyja?
Ambasadorja Kim: Raporti i ODIHR-it i cili u publikua pas zgjedhjeve në prill vitin e kaluar, doli me rekomandime shumë të qarta, ashtu si edhe raportet mbi zgjedhjet përpara tyre. Prandaj ne do donim t’i shihnim të gjithë, udhëheqësit politikë dhe deputetët që të veprojnë mbi këto rekomandime.
Blendi Fevziu: Çfarë mund të bëjmë mbi to, Zonja Ambasadore, kemi pasur gjithnjë probleme në 30 vjet. Një palë nuk pranon zgjedhjet, më së shumti, ndonjëherë po, por më së shumti nuk i pranojnë. Çfarë mund të bëjmë që të votojmë dhe të kemi besim në votë?
Ambasadorja Kim: Së pari, mendoj se kjo lidhet me problemin fillestar për të cilin folëm, mbi përpjekjet e Rusisë për të minuar demokracinë. Prandaj, ju duhet të merrni masa që sjellin transparencë më të madhe në sistem. Pjesa tjetër është kjo: pas 31 vitesh, ka ardhur koha që të jemi më të pjekur në mënyrën sesi sillemi me njëri-tjetrin. Po ju jap një shembull. Amerika…
Blendi Fevziu: Por kjo është çmenduri, pas 31 vitesh, gjithnjë…
Ambasadorja Kim: Kërkon kohë…
Blendi Fevziu: Gjithnjë njëra anë nuk pranon…
Ambasadorja Kim: Pra, kemi… Shqipëria nuk është e vetmja.
Blendi Fevziu: Ndodh vetëm me ne, jo në Maqedoni, jo në Kosovë, jo në vendet e tjera.
Ambasadorja Kim: Mendoj se njerëzit si juve, kanë gjithashtu përgjegjësi, për të edukuar publikun dhe për t’u treguar atyre se kjo nuk është mënyra se si Shqipëria duhet të jetë e veçantë. Në zgjedhjet këtu, disa herë ka pasur probleme. E kuptoj se ka pasur probleme në 1996, për shembull, por më së shumti, zgjedhjet e vitit të kaluar u konfirmuan nga ODIHR-i si të besueshme. Pra është koha të pranojmë se kur zgjedhjet mbahen duke zbatuar të gjitha standardet ndërkombëtare, rezultatet duhen respektuar. Përtej zgjedhjeve në sjelljen e politikës, është shumë e rëndësishme për drejtuesit politikë, pavarësisht përkatësisë partiake, që të jenë të aftë të flasin me njëri-tjetrin dhe që të arrijnë marrëveshje të cilat janë në interesin publik. Përse e them këtë? Mendoj se në intervistën tonë të parë Blendi, ne folëm mbi habinë time kur erdha këtu dhe zbulova se fjala kompromis ishte një fjalë e pistë në Shqipëri dhe në botën politike këtu. Dhe nuk duhet të jetë ashtu. Dikush që i përket një partie tjetër, apo ka një këndvështrim të ndryshëm, mund të jetë kundërshtari yt në atë çështje por nuk janë armiqtë tuaj.
Blendi Fevziu: Po, një armik, ky është…
Ambasadorja Kim: Duhet të jeni në gjendje që të uleni dhe të arrini në një marrëveshje. Ju e mbani mend që ka pasur aq shumë periudha në historinë moderne të Shqipërisë ku një palë thjesht vendos: nuk do të flas me palën tjetër dhe largohen. E di kush humbet në fund?
Blendi Fevziu: Po, absolutisht.
Ambasadorja Kim: Janë njerëzit.
Blendi Fevziu: Kjo është 100% e vërtetë.
Ambasadorja Kim: Janë njerëzit që humbasin, dhe nuk duhet që udhëheqësit politikë shqiptarë të kenë nevojë për dikë nga jashtë, përfshirë edhe ambasadoren amerikane, ju nuk duhet të keni nevojë për dikë nga jashtë për t’ju ulur në të njëjtën tavolinë, në mënyrë që të flisni për të mirën e popullit shqiptar. Kur partitë flasin, nuk do të thotë se njëra palë është blerë nga pala tjetër. Nuk do të thotë se njëra palë është peng dhe tjetra është pengmarrëse. Nuk do të thotë se ka ndonjë komplot të çmendur. Do të thotë se këta janë drejtues politikë, të cilët janë të pjekur, dhe të cilët bëhen bashkë me qëllimin për t’i shërbyer publikut shqiptar që i ka zgjedhur në atë detyrë. Këtë do të thotë.
Blendi Fevziu: Jam plotësisht dakord.
Ambasadorja Kim: E shihni situatën në Uashington, apo jo? Udhëheqësit tanë politikë kanë shumë, shumë mosmarrëveshje të forta. Por janë civilë me njëri-tjetrin, ata ulen pranë njëri-tjetrit. Dhe askush nuk thotë, për shembull, Nensi Pelosi bleu Kevin Mekarthin. Nuk ndodh kështu. Jo në demokraci. Dhe kjo nuk është mënyra se si duhet të ndodhë.
Blendi Fevziu: Por ju keni 250 vjet demokraci. Ne kemi vetëm 30.
Ambasadorja Kim: Kjo është e vërtetë.
Blendi Fevziu: Dhe në anën tjetër, duke u kthyer në pyetjen e parë që bëra, problem tek financimi i paligjshëm, blerja e votave, duhet të ndërpresim edhe këto praktika.
Ambasadorja Kim: Drejtë.
Blendi Fevziu: Të cilat janë shumë popullore gjatë zgjedhjeve.
Ambasadorja Kim: Po, jam dakord me juve…
Kim: Marrëdhëniet SHBA-Shqipëri shkojnë përtej partive politike
Ambasadorja amerikane Yuri Kim shprehet e ngazëllyer nga çfarë është bërë sa i përket aktiviteteve për 100 vjetorin e marrëdhënieve diplomatike mes dy vendeve, ndërsa shton se marrëdhëniet midis Shteteve të Bashkuara dhe Shqipërisë, shkojnë përtej partive politike.
Blendi Fevziu: Dhe dy pyetje të fundit. Së pari, si kanë qenë aktivitetet për 100 vjetorin e marrëdhënieve diplomatike? Jeni e kënaqur?
Ambasadorja Kim: Jam e ngazëllyer nga çfarë kemi pasur mundësinë të bëjmë. Bëmë aktivitete si, një koncert i madh në sheshin Skënderbej. Kemi pasur konferenca. Mbajtëm një konferencë akademike këtë javë. Një tjetër e mbajtëm javën e kaluar. Gjithashtu morëm pjesë në një të tillë javën e kaluar. Organizata të tjera kanë mbajtur aktivitetet e tyre. Dhe kjo ka qenë fantastike. Por e di kush është e preferuara ime?
Blendi Fevziu: Cila është e preferuara juaj?
Ambasadorja Kim: Më pëlqeu shumë autobusi ynë. Nuk e di nëse e patë që morëm një autobus.
Blendi Fevziu: Jo nuk e kam parë.
Ambasadorja Kim: …dhe vizituam vendin si një kënd lëvizës amerikan. Shkuam në Koplik.
Blendi Fevziu: Po.
Ambasadorja Kim: Dhe e dini, ishte shumë bukur të takoheshim me njerëz të cilët nuk i kishim takuar më parë. Dhe të shkonim në vende ku nuk ka një Kënd Amerikan apo një Ambasadë Amerikane, dhe t’u thonim njerëzve se Shtetet e Bashkuara dhe populli amerikan ju duan, se e vlerësojmë këtë marrëdhënie dhe se donim të festonim me ta. Kjo ishte vërtet argëtuese. Shumë argëtuese.
Blendi Fevziu: Dhe ju patët gjithashtu edhe një mesazh nga Presidenti Biden mbi marrëdhëniet dhe një mesazh nga ish-Presidenti Bush.
Ambasadorja Kim: Këtë dua të them kur flas për marrëdhëniet midis Shteteve të Bashkuara dhe Shqipërisë, për ne shkon përtej partive politike. Pa dyshim. Presidenti Biden, një demokrat regjistroi një mesazh në video. Jam e sigurtë se do të kishte ardhur këtu nëse do të kishte mundësi, por donte të bënte më të mirën e mundshme, që ishte një video mesazh. Dhe më pas, Presidenti Xhorxh Bush, i cili vizitoi Shqipërinë…
Blendi Fevziu: Një ish-republikan…
Ambasadorja Kim: Një republikan nisi mesazhin e tij për të shprehur dashurinë dhe urimet e tij. Kjo është diçka që na bashkon në Uashington. Mendoj se është diçka që bashkon të gjithë shqiptarët gjithashtu, pavarësisht partisë politike, pavarësisht nëse janë nga Tropoja apo Saranda, pavarësisht nëse janë të moshuar apo të rinj. Mendoj se ka diçka vërtetë të veçantë dhe unike në marrëdhënien midis Shteteve të Bashkuara dhe Shqipërisë që na bashkon të gjithëve. Dhe për mua kjo është shumë e vyer.
Për sa kohë do të qëndrojë në Shqipëri? Kim: Shërbej nën vendimin e Presidentit. Jam 100% këtu
Në mbyllje të intervistës në Opinion, Blendi Fevziu e pyeti ambasadoren amerikane Yuri Kim edhe për mandatin e saj në Shqipëri. Ajo tha se nuk e di sa do të zgjasë ky mandat, pasi ajo shërben nën vendimin e Presidentit të SHBA-së. E pyetur se cili do të jetë destinacioni i saj i ardhshëm, Kim tha: “Si mund të mendoj për vend tjetër kur jam në Shqipëri? Jam 100% këtu”.
Blendi Fevziu: Ambasadore Kim, për sa kohë do të vazhdojë mandati juaj në Shqipëri?
Ambasadorja Kim: Nuk e di. Unë shërbej nën vendimin e Presidentit. Zakonisht, ne shërbejmë për tre apo katër vite…
Blendi Fevziu: Po…
Ambasadorja Kim: …por do të shohim.
Blendi Fevziu: Dhe cili do të jetë destinacioni juaj i ardhshëm. Flas për vendin që doni, jo për atë ku do t’ju dërgojë Departamenti i Shtetit. Cilin vend doni?
Ambasadorja Kim: Si mund të mendoj për vend tjetër kur jam në Shqipëri?
Blendi Fevziu: Jeni akoma këtu.
Ambasadorja Kim: Jam 100% këtu.
Blendi Fevziu: Faleminderit për intervistën sonte dhe shpresoj se do të jeni sërish në studio. Shumë faleminderit.
Ambasadorja Kim: Faleminderit ty, është gjithnjë kënaqësi.
Qëndrimet amerikane për politikën shqiptare!
