Deklarata e p
ë
rbashk
ë
t
e partive politike shqiptare, nëpërmjet së cilës ato do të kërkojnë ngritjen e statusit juridik të shqiptarëve në shtet, por edhe të drejta tjera, nuk do të mund të realizohen pa ndryshimin e Kushtetutës aktuale, përkatësisht të preambulës së saj, e cila Maqedoninë e definon vetëm si shtet të maqedonasve.
Ekspertët e çështjeve juridike thonë se deklarata me gjithë pikat e saj është e mirëseardhur pasi për herë të parë shqiptarët dalin së bashku me një platformë të unifikuar, si për statusin e popullit shtet-formues, për zyrtarizimin e gjuhës shqipe në gjitha nivelet e shtetit, përfaqësimin e drejtë, simbolet kombëtare, barazinë ekonomike, integrimin, çështjen e emrit, mbështetje për Prokurorinë Speciale e shumë çështje tjera nuk kanë marrë ende zgjidhje edhe 25 vjet nga vendosja e pluralizmit dhe 15 vjet nga nënshkrimi i Marrëveshjes së Ohrit.
Por, sipas profesorit Të së Drejtës Kushtetuese, Osman Kadriu, këto të drejta nuk do të mund të arrihen pa mbështetjen e palës maqedonase, apo pa 2/3 e votave në Kuvend, aq edhe sa duhen për ndryshimin e aktit më të lartë juridik, Kushtetutën e Maqedonisë.
“
K
ë
to
çë
shtje, t
ë
cilat parashikohen n
ë
deklarat
ë
, si
çë
shtja e statusit shtet-formues, zyrtarizimi i gjuh
ë
s shqipe e t
ë
drejta tjera, jan
ë
çë
shtje p
ë
r t
ë
cilat duhet patjet
ë
r t
ë
iniciohet ndryshimi i Kushtetut
ë
s. Por, duke marr
ë
parasysh se munges
ë
n e shumic
ë
s n
ë
Kuvend, vler
ë
soj se do t
ë
jet
ë
i pamundur t
ë
b
ë
het rishikimi i Kushtetut
ë
s
”
,
thotë Kadriu.
Sipas tij, deklarata duhet t’i nënshtrohet një marrëveshje të re me bllokun e partive politike maqedonase në formë të anekseve, pra veçmas për çdo pikë të saj, si dhe të ketë afate të qarta. Nëse kjo nuk ndodh, atëherë ky dokument, sipas tij, nuk do të kishte asnjë vlerë.
“
Vler
ë
soj se patjet
ë
r duhet t
ë
arrihet nj
ë
marr
ë
veshje politike mes bllokut politik shqiptar dhe atij maqedonas, me t
ë
cilin do t
ë
formohej koalicioni p
ë
r formimin e qeveris
ë
s
ë
re. Nj
ë
marr
ë
veshje e till
ë
q
ë
do t
ë
jet
ë
e domosdoshme dhe madje e firmosur ku parashihet dinamika e realizimit p
ë
r
ç
do aneks t
ë
saj. N
ë
se nj
ë
gj
ë
e till
ë
nuk arrihet, at
ë
her
ë
deklarata do t
ë
ngel
ë
vet
ë
m se nj
ë
pamflet politik dhe asgj
ë
m
ë
shum
ë”
, vlerëson Kadriu, profesor në Universitetin Fon të Shkupit.
Deklarata e përbashkët e partive politike shqiptare ende nuk është komentuar nga partitë politike maqedonase, por në detaje është transmetuar nga mediat maqedonase, të cilat kanë shprehur habi rreth përmbajtjes së saj, para së gjithash për kërkesën për status shtet-formues dhe zyrtarizimin e gjuhës shqipe në të gjithë vendin.
Disa nga njohësit e çështjeve politike kanë thënë se me rëndësi do të kishte qenë sikur partitë shqiptare fillimisht të jepnin kontributin e tyre për mbylljen e krizës politike, realizimin e reformave me prioritet, përfshirë edhe mbështetjen e punës së Prokurorisë Speciale për hetimin e plotë të zyrtarëve të akuzuar për vepra të rënda penale.
“
Partit
ë
shqiptare duhej t
ë
bashkoheshin rreth nj
ë
platforme reformuese, p
ë
r zgjidhjen e kriz
ë
s politike dhe an
ë
tar
ë
simin e shpejt
ë
t
ë
vendit n
ë
strukturat euroatlantike. Vler
ë
soj se p
ë
r momentin, me r
ë
nd
ë
si do t
ë
ishte q
ë
t
ë
gjitha partit
ë
shqiptare t
ë
angazhoheshin p
ë
r pjes
ë
marrje n
ë
nj
ë
qeveri s
ë
bashku me opozit
ë
n maqedonase, e cila aktualisht
ë
sht
ë
e vetmja q
ë
angazhohet p
ë
r reforma demokratike
”
.
“
N
ë
t
ë
kund
ë
rt
ë
n, nuk besoj se do t
ë
ket
ë
ndonj
ë
zgjidhje t
ë
kriz
ë
s dhe k
ë
tu kam parasysh edhe deklarimet e fundit t
ë
kreut t
ë
VMRO-s
ë
. Pra, vler
ë
soj se s
ë
pari
ë
sht
ë
me r
ë
nd
ë
si q
ë
t
ë
nis
ë
funksionimi i shtetit ligjor, procedimi i t
ë
gjitha rasteve p
ë
r zyrtar
ë
t e dyshuar p
ë
r vepra penale dhe m
ë
pas t
ë
shqyrtohen edhe aspektet tjera
”
,
thotë Pero Dimshoski, njohës i çështjeve politike.
Reagime të shumta ka edhe në rrjetet sociale ku kryesisht ka thirrje për unifikimin e bllokut politik maqedonas për të pamundësuar, siç thuhet, synimet e shqiptarëve për federalizmin e Maqedonisë.
Deklarata e përbashkët ndërmjet partive politike shqiptare, e mbështetur tashmë nga organet e tyre partiake, u arrit
p
as
konsultimeve
me kryeministrin shqiptar, Edi Rama dhe presidentin
Dokumenti vjen dy ditë para skadimit të afatit të presidentit Gjorgje Ivano për dhënien e mandatit për formimin e Qeverisë, partisë fituese të zgjedhjeve, VMRO DMNE-së.
Për shkak të rezultatit të ngushtë në zgjedhje, asnjëra parti maqedonase, qoftë VMRO-ja apo LSDM-ja, nuk do të mund të formojnë qeverinë e re pa votat e partive politike shqiptare
.
/tvklan.al
Burimi:
(REL)
