Paracetamoli ende konsiderohet universalisht si ilaçi më i sigurt i dhimbjeve në treg. Ndihmon në menaxhimin e dhimbjes kronike, duke siguruar që dhimbja të mos përparojë në një gjendje më serioze.

Shumica e njerëzve, veçanërisht filipinasit, zgjedhin të vetë-mjekojnë. Kjo do të thotë se përdorin ilaçe pa recetë për të lehtësuar simptomat pa konsultim fillestar me mjekun. Ekonomia është një faktor kryesor pasi konsultimet mund të jenë pak të shtrenjta. Përveç kostove dhe shqetësimeve, ekziston edhe frika nga diagnoza mjekësore që shkakton një vetë-mjekim.

Ndërsa ndihmon në lehtësimin e dhimbjeve, vetë-mjekimi mund të ketë pasoja të tmerrshme shëndetësore në planin afatgjatë. Por a është normale të konsumoni paracetamol sa herë keni nevojë apo shkakton më shumë dëme sesa të mira?

Paracetamoli përdoret zakonisht nga fëmijët dhe të rriturit, pasi është përgjithësisht i sigurt, i lirë dhe efektiv. Pediatrit zakonisht rekomandojnë paracetamol sepse zvogëlon ethet dhe dhimbjet e kyçeve që vijnë me ftohjet e zakonshme. Mund t’u japë fëmijëve deri në 3 orë lehtësim dhe hyn në fuqi brenda dy orëve pas pirjes së ilaçit.

Për të rriturit dhe fëmijët mbi 12 vjeç, doza maksimale ditore e paracetamolit është 1 deri në 2 tableta – ose 500 deri në 1000 mg – çdo 4 deri në 6 orë.

Paracetamoli është përgjithësisht një qetësues i sigurt, pa recetë, por keqpërdorimi dhe mbidozimi ndodhin. Paracetamoli është një përbërës aktiv në një numër ilaçesh kundër dhimbjeve, etheve dhe ilaçe të kombinuara për ftohjen dhe gripin. Mbidozimi ndodh kur një person merr më shumë se një ilaç që përmban paracetamol.

A është marrja e paracetamolit aq e sigurt sa mendojmë?

Ashtu si çdo lloj ilaçi, konsumimi i tepërt i paracetamolit mund të jetë e rrezikshme. Të gjithë qetësuesit e dhimbjeve pa recetë kanë rreziqe të mundshme, veçanërisht kur merren në doza të larta ose për një periudhë të gjatë. Dhe për paracetamolin, një nga shqetësimet kryesore është se mund të çojë në dëmtim të mëlçisë që mund të jetë fatale dhe e vështirë për t’u trajtuar.

Një studim i vitit 2017 nga shkencëtarët nga Universiteti i Edinburgut zbuloi efektet e mundshme të paracetamolit në qelizat e mëlçisë. Hulumtimi zbuloi se në kushte të caktuara, paracetamoli mund të dëmtojë lidhjet strukturore vitale midis qelizave ngjitur në mëlçi.

Në Shtetet e Bashkuara, mbidoza e paracetamolit është shkaku kryesor i dështimit të mëlçisë – duke përbërë rreth 46% të të gjitha shkaqeve me një shkallë vdekshmërie 30%. Në vitin 2015, autoritetet shëndetësore në Australi dhe Zelandën e Re ngritën shqetësime për numrin e lartë të fëmijëve, shumica ishin 5 vjeç e më të vegjël, që zhvilluan dështim akut të mëlçisë pas gabimeve të ilaçeve me paracetamol.

Studiuesit britanikë, në një studim të botuar në një British Medical Journal në 2015, gjithashtu kanë zbuluar se përdoruesit kronikë të paracetamolit, ata që zakonisht marrin doza të mëdha ditore gjatë disa viteve, mund të rrisin rrezikun e tyre të vdekjes ose të zhvillojnë komplikime në veshka, zorrët dhe zemrën.

Dy nga tetë studimet kanë zbuluar se përdoruesit afatgjatë të paracetamolit kanë një rrezik në rritje të vdekshmërisë, deri në 63%. Një studim raportoi se rreziku i gjakderdhjes gastro-intestinale dhe efekteve të tjera anësore të zorrëve ishte deri në 36%.

Në vitin 2011, një studim i ngjashëm nga Profesor Michael Doherty vëzhgoi pothuajse 900 pacientë të moshës 40 vjeç e lart që morën paracetamol, ibuprofen ose një kombinim të të dyjave për dhimbjet kronike të gjurit. Pas 13 javësh, një në pesë që merrnin paracetamol vuanin nga gjakderdhja e brendshme.

Përdorimi afatgjatë i paracetamolit gjithashtu mund të shkaktojë probleme në zemër. Rishikimi sistematik i tetë studimeve vëzhguese tregoi se katër gjetën një rrezik të rritur, duke filluar nga 19 në 68 përqind, të problemeve kardiovaskulare. Doza më të larta të paracetamolit u shoqëruan gjithashtu me sulm në zemër dhe goditje në tru, sipas një studimi tjetër.

Rishikimi sistematik gjithashtu lidhte përdorimin afatgjatë të paracetamolit me një rrezik në rritje të funksionit të dëmtuar të veshkave. Analiza e të tetë studimeve të grupit tha se në të gjitha rastet, rreziku ishte i varur nga doza – sa më e lartë doza, aq më i madh rreziku.

Shmangni Vetë -mjekimin

Kur përdoret në mënyrë korrekte dhe brenda dozës së duhur, paracetamoli është një qetësues i sigurt. Por duhet parë si një drogë serioze dhe jo si një copë karamele që mund ta pish çdo ditë.

Kur bëhet fjalë për përdorimin e barnave pa recetë ose ndonjë çështje në lidhje me shëndetin e dikujt, konsultimi me një ekspert mjekësor është ende zgjidhja më e sigurt. Mënyra më e mirë për të shmangur çdo rrezik për shëndetin është të merrni një diagnozë dhe plan trajtimi të duhur. /tvklan.al