Kanceri i mushkërive ishte shkaku më i zakonshëm i vdekjeve nga kanceri në mbarë botën në vitin 2020, duke llogaritur 1.80 milionë vdekje. Pirja e duhanit është shkaku kryesor i kancerit të mushkërive. Shkaqe të tjera përfshijnë përdorimin e produkteve të duhanit, tymin e dorës së dytë, ekspozimin ndaj substancave të tilla si azbesti ose radoni dhe të kesh një histori familjare të kancerit të mushkërive. Radoni konsiderohet shkaktari numër një mjedisor i çdo kanceri. Ai shkakton ndërmjet 3 për qind deri në 14 për qind të të gjithë kancereve të mushkërive në një vend, sipas vlerësimeve të OBSH-së. Në Shtetet e Bashkuara, radoni është identifikuar si shkaktari i dytë kryesor i kancerit të mushkërive, pas pirjes së duhanit. Sipas Agjencisë për Mbrojtjen e Mjedisit të vendit (EPA), deri në 21,000 vdekje nga kanceri i mushkërive të lidhura me radonin regjistrohen çdo vit.

Çfarë është Radoni?

Radoni është një gaz radioaktiv pa erë, pa ngjyrë dhe pa shije, i prodhuar nga zbërthimi radioaktiv natyror i uraniumit, i cili gjendet në shkëmbinj, tokë dhe ujë. Në mjediset e jashtme, radoni përgjithësisht gjendet në nivele shumë të ulëta dhe për këtë arsye konsiderohet jo i dëmshëm. Por gazi mund të hyjë në ndërtesa përmes çarjeve ose vrimave në dysheme, mure dhe rritet në nivele më të larta ose nivele të dëmshme në mjedise të brendshme, si shtëpitë dhe vendet e punës.

Ndikimi i radonit në shëndet

Ndërsa thithim gazin e radonit, grimcat e tij radioaktive depozitohen në qelizat që rreshtojnë rrugët e frymëmarrjes. Me kalimin e kohës, këto grimca mund të dëmtojnë ADN-në dhe të rrisin rrezikun e kancerit të mushkërive. Megjithatë, mund të duhen shumë vite përpara se të shfaqet problemi.

Vendet me përqendrim më të lartë të radonit

Çdokush mund të ekspozohet ndaj radonit në shtëpi, shkolla dhe vendet e punës. Në përgjithësi, nivelet më të larta të përqendrimeve të radonit gjenden në miniera, shpella dhe objektet e trajtimit të ujit.

Si të ulni nivelet e radonit në shtëpinë tuaj

Ju mund të parandaloni kancerin e mushkërive të lidhur me radonin duke kufizuar ekspozimin ndaj radonit në ajrin e brendshëm. Këtu janë disa hapa që mund të ndërmerrni për të reduktuar nivelet e radonit në shtëpinë tuaj:

• Mbani shtëpinë tuaj të ajrosur mirë, hapni dritaret, përdorni ventilatorë për të pastruar ajrin.

• Kërkoni të çara në dysheme dhe mure dhe mbyllini ato.

• Mos pini duhan dhe mos lejoni pirjen e duhanit në shtëpi, pasi mund të rrisë ndjeshëm rrezikun e kancerit të mushkërive nga radoni.

• Nëse jeni duke blerë një shtëpi të re ose duke ndërtuar një të re, mund të shtoni veçori rezistente ndaj radonit.

• Instalimi i një sistemi reduktimi të radonit është gjithashtu një opsion nëse nivelet e radonit në shtëpinë tuaj janë mbi 4 pCi/L. /tvklan.al