Euro 2024 Të ftuar:
Admirina Peçi
Luela Myftari
Asibela Kasëmi
Gazetare: Agida Koçi, Ermelinda Ndoja
#ShijeShtëpie në #TvKlan. Emision edukues, informues & argëtues me znj. Vjollca dhe Katerina Trungu. Çdo ditë me recetat e thjeshta dhe mbi të gjitha ekonomike te znj. Vjollca duke edukuar amvisat si të ushqehemi shëndetshëm. Rubrika të ndryshme me të ftuar specialë me këshilla të thjeshta praktike, të kuptueshme nga të gjithë, për çdo aspekt të të përditshmes. Argëtim, me muzikë dhe quiz, lojëra gjithëpërfshirëse që të japin atë dëshirën për të luajtur dhe për të komunikuar live me Katerinën dhe të ftuarit e saj.
2 receta
Një vakt i shëndetshëm plot me vlera
1 gotë oriz
2 gota ujë
Kripë
1 brokoli i vogël
2 karrota
1 patate e madhe
½ Avokado
Vaj ulliri
Limon
Kripë
Bamje në LD PREMIUM
1 qepë
1 domate
600 gr bamje
3 lgj vaj ulliri
Kripë dhe piper
1 fk ujë
“Koha për t’u kthyer në shtëpi”, një dokumentar kushtuar genocidit grek në Çamëri
“Të qaj në shkallët ku më vranë vëllain 21-vjeçar”, ëndrra e gjyshes çame për t’u çliruar nga pengu
“Koha për t’u kthyer në shtëpi” është një dokumentar historik nga Admirina Peçi për gjenocidin grek në Çamëri. I mbushur plot me rrëfime drithëruese, dëshmi të masakrave, përdhunimeve dhe dëbimeve të popullit çam nga trojet e veta të cilat do të keni mundësi t’i shihni në datën 12 qershor, ora 19:30 në kinema “Millenium”.
Luela Myftari është mbesa e katër gjysheve çame që e kanë rritur me historitë e dhimbshme, tragjike që kanë përjetuar në lëkurë. Të gjitha kanë ardhur në Shqipëri kur kanë qenë rreth moshave 5-13 vjeç nga Paranthia ku ishte qendra e gjenocidit dhe Grigohori (Igumenica e sotme).
Një copëz të rrëfimit të njërës prej gjysheve, Luela e ndan me programin “Shije Shtëpie” në Tv Klan. Pengu i vetëm i gjyshes ishte të kthehej edhe njëherë në shtëpi e të qante vëllanë që ia ekzekutuan në moshën 21-vjeçare në shkallët e saj.
Luela Myftari: Në këtë pikë duhet thënë që në fshatra të ndryshme, masakrat kanë qenë të ndryshme. Ajo e Paranthisë ka qenë më e vështira dhe nëse do ta shohësh në këtë këndvështrim ëndrrën e tyre për t’u kthyer në shtëpi, është një ëndërr për të prekur në njëfarë mënyre, derën e shtëpisë, pragun, për të vënë në vend ndoshta atë gurin që e kanë marrë me vete kur kanë qenë fëmijë apo që ua ka dhënë xhaxhai, burri i shtëpisë me të cilin kanë udhëtuar drejt Shqipërisë, ndërsa për të tjerë është shumë e vështirë të kthehen sepse traumat, historitë që kanë përjetuar janë shumë të forta.
Sikurse ka njerëz që duan të kthehen për të kryer këtë promemorien e tyre, në rastin e gjyshes time thoshte vetëm të hyj në shtëpi, të hap derën dhe pa diskutim të qaj në shkallët ku më kanë vrarë vëllanë. Asaj ia vranë vëllanë 21 vjeç teksa zbritën në orën 5 të mëngjesit dhe ajo e ka treguar këtë histori kushedi sa herë dhe ti e kupton që çdo detaj e mbante mend në mënyrë të jashtëzakonshme dhe përpiqej të mos e harronte këtë, edhe pse 94 vjeç, vijonte ta tregonte me të njëjtat detaje si ajo e kishte përjetuar dhe vajzat e tjera pa diskutim sepse kryesisht ato që mbetën gjallë ishin vajza, djemtë u ekzekutuan dhe asaj ia kanë vrarë para syve vëllain 21 vjeç.
Pengu i saj i madh ishte të shkonte te ato shkallë ku zbritën dhe atë mëngjes u shpërthyen dyert nga ushtria greke, i rreshtuan të gjithë në hollin e madh për të bërë apelin, për t’i tërhequr vathët nga veshët. Për shembull, nënat çame po t’i shohësh, i kanë veshët të çarë sepse ua kanë shkulur florinjtë nga veshët, kanë marrë pasurinë, kanë bastisur shtëpitë, kanë vrarë djemtë e shtëpisë dhe janë detyruar të largohen ashtu si mundën, vetëm me një çarçaf, me disa tesha, rroba dhe të drejtohen drejt Shqipërisë në atë kohë sepse ishte gjuha që i bashkonte, ishte një komunitet shqiptar që jetonte në Çamëri.
Në këtë këndvështrim, gjyshja ime ëndërronte të kthehej në Çamëri vetëm për mos ta mbajtur këtë peshën e një humbjeje të vëllait, gjithë të tjerëve por ajo e vëllait ishte më e rëndë sepse ishte 21 vjeç, e donte shumë, kujdesej shumë për të dhe është një lloj pengu që unë dua të çlirohem nga kjo dhimbje e madhe që kam dhe ta qaj vëllanë aty ku e kam lënë.
“U shkulnin vathët nga veshët”, dëbimi i nënave çame: U larguan veç me një çarçaf e ca rroba
Gjyshja çame e Luela Myftarit, të ftuarës së programit në “Shije Shtëpie” në Tv Klan ia ka rrëfyer shpesh mbesës dëbimin nga shtëpia e saj në Çamëri. Ajo e mbante mend fare mirë ngjarjet e tmerrshme që rrodhën njëra pas tjetrës derisa i vranë vëllain 21-vjeçar para syve. Rrëfimin e gjyshes së Luelës ka detaje që nuk i përkasin vetëm asaj, por të gjithë grave të Çamërisë që u trajtuan në mënyrë çnjerëzore e më pas u dëbuan.
Luela Myftari: Pengu i saj i madh ishte të shkonte te ato shkallë ku zbritën dhe atë mëngjes u shpërthyen dyert nga ushtria greke, i rreshtuan të gjithë në hollin e madh për të bërë apelin, për t’i tërhequr vathët nga veshët. Për shembull, nënat çame po t’i shohësh, i kanë veshët të çarë sepse ua kanë shkulur florinjtë nga veshët, kanë marrë pasurinë, kanë bastisur shtëpitë, kanë vrarë djemtë e shtëpisë dhe janë detyruar të largohen ashtu si mundën, vetëm me një çarçaf, me disa tesha, rroba dhe të drejtohen drejt Shqipërisë në atë kohë sepse ishte gjuha që i bashkonte, ishte një komunitet shqiptar që jetonte në Çamëri.
Nëna në Shalës shpëtoi jetën e vogëlushit 3-vjeçar çam: Kur ajo vdiq, ai e qante në dritare
Më 12 qershor, në kinema “Millenium” do të shfaqet dokumentari historik nga Admirina Peçi, “Koha për t’u kthyer në shtëpi”. Dokumentari është fokusuar në historitë, dëshmitë, informacionet, rrëfimet për gjenocidin grek në Çamëri.
Ndër këto rrëfime, gazetarja kujton në “Shije Shtëpie” në Tv Klan një ngjarje sa të dhimbshme, po aq edhe frymëzuese e që trajton kufijtë e mbijetesës.
Admirina Peçi: Një rrëfim shumë interesant që unë kam marrë nga këta është në një familje në Shalës kanë marrë një fëmijë të mbetur jetim. Ai kishte ardhur me nënën dhe me një vëlla dhe pasi vëllai, pak më i rritur e kishin marrë dajat e tij, kishte ngelur vetëm me nënën dhe nëna pas pak ditësh vdes, ky ishte 3 vjeç. Imagjinoni një fëmijë 3 vjeç i mbetur vetëm atje, kishte ngelur në një rrugë dhe kalon rastësisht një burrë në një kalë dhe i thotë “pse qan?”, “më ka vdekur nëna”. Edhe i thotë “po ku do të të çoj?”, “më ço ku të jenë ata çamët e tjerë”, i thotë dhe ky e merr dhe e çon te xhamia e Shalësit.
Në këtë xhami, shpjeegon Admirina, ishin strehuar 100 çamë. Vetëm në dhjetor kishin mbërritur 23 mijë e bashkë me të tjerë që kishin ardhur më herët, shifra arrinte në thuajse 30 mijë. Për të paktën 3 vite, ata jetuan ku të mundnin.
Admirina Peçi: Ky djalë i vogël 3-vjeçar që kishte shpëtuar nga masakrat, jetim, i mbetur vetëm, e merr një nënë aty në Shalës. Ai shkonte zakonisht me një djalë pak më të madh dhe i thotë ky djali i madh që “jemi të uritur”, por ky djali i madh shkonte, merrte ushqimin dhe ia merrte edhe të voglit. Ai vetëm e merrte përdore që t’i krijonte keqardhje asaj nënës atje. Janë kushte mbijetese, mund të na duken detaje të parëndësishme, por ky është një detaj që tregon se deri në çfarë kushtesh ishin njerëzit për të mbijetuar.
Agida Koçi: Pra djali i madh hante edhe ushqimin e të voglit.
Admirina Peçi: Dhe nëna e kishte kuptuar dhe të nesërmen i thotë “të vish përditë të marrësh, por djalin e vogël do ta mbaj unë” dhe që atë ditë ajo e merr dhe e rrit djalin e vogël. Djali i vogël rritet dhe bëhet 15 vjeç te familja nga Shalësi. Është një histori frymëzimi, unë jam befasuar sesi e tregonin fëmijët e asaj nënës dhe ai ishte bërë 15 vjeç në shtëpinë e tyre, pastaj kishte vazhduar, kishin krijuar jetën e tyre por që nuk e harronte kurrë dhe vinte vazhdimisht. Kur kishte vdekur nëna e gjetur që ishte 90 vjeç siç e dëshmojnë familjarët, “ai qante në penxhere”, thotë ajo banorja e shtëpisë. Është një traditë që e ka zona afër Konsipolit dhe qante, “ne gratë nuk dinim ta qanim ashtu”, për nënën që i kishte vdekur, nëna ishte 90 vjeç por ajo ishte nëna që e kishte njohur, që e kishte shpëtuar nga mizeria.
